Εἰκὼν καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ

Τίτλος: Εἰκὼν καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ

Συγγραφέας: Κωνσταντίνος Ιω. Γεωργιάδης

Σειρά: Philosophia Ancilla/ Academica

ISBN: 978-618-5147-25-9

Συντελεστής

Σελιδοποίηση: Ηρακλής Λαμπαδαρίου

Σύντομη περίληψη

Ἡ τέχνη, ἐν προκειμένω ἡ εἰκαστική, πέραν τῆς αἰσθητικῆς της ἀξίας, ἀποτελεῖ γλώσσα, ἡ ὁποία ἐμφανίζει συγκεκριμένα πλεονεκτήματα ἔναντι τοῦ λόγου. Τὸ ζήτημα εἶναι τὶ πολυσήμαντο θὰ ἀποκαλύψει ὠς ἔκφραση τοῦ καλλιτέχνη-δημιουργοῦ της, κυρίως δὲ τοῦ περιβάλλοντος πολιτισμοῦ τὸ ὁποῖο ὁ τελευταῖος ἀφουγκράζεται. Ἐναπόκειται στὴν εἰκονολογία νὰ ἀποκωδικοποιήσει τὸ σημαῖνον ἢ φαινόμενον τῆς εἰκονογραφίας, ἐμβαθύνοντας στὸ (ἐν)σημαινόμενον ἢ πρωτότυπον.

Παρόλη τὴ σαφὴ διάκριση μεταξὺ τοῦ ἕλληνος λόγου καὶ τῆς ἐκκλησιαστικῆς πίστεως, τὰ δύο αὐτὰ μεγέθη συναντῶνται ἔναντι τῆς σύγχρονης σκέψης. Δὲν ἐγκλωβίζονται στὴν ἐπιφάνεια τῆς εἰκόνας, ἀλλὰ διαβαίνουν πρὸς ἕνα νοούμενον (θεῖον) κάλλος, ἂν καὶ αὐτὸ ἔχει ἄλλη ταυτότητα σὲ κάθε περίπτωση. Τὸ νοητὸ αὐτὸ κάλλος συνδέεται ὀργανικὰ καὶ ἀντανακλᾶ στὸ αἰσθητό, τὸ ὁποῖο οὐδόλως ἐννοεῖται αὐτόνομο. Ἔτσι ἐξηγεῖται ὅτι στὴν ἀρχαιοελληνικὴ καὶ βυζαντινὴ εἰκονολογία λείπει μία αἰσθητικὴ κατὰ τὸ σημερινὸ πρότυπο. Αὐτὸ κάθε ἄλλο παρὰ μαρτυρεῖ ἔνδεια στοὺς ὀρίζοντες τῆς σκέψης, τὴν ὑπέρβαση δὲ τοῦ δευτερεύοντος πρὸς τὸ πρωτεῦον.

Τὸ μεῖζον ἐρώτημα: ἡ εἰκονολογία θὰ μείνει στὴν ἀποκωδικοποίηση τῆς ἱστορίας, τῶν κάθε εἴδους ἀντιλήψεων ἀνὰ ἐποχὴ καὶ τόπο, μέσα ἀπὸ ἕναν φερ᾽ εἰπεῖν ἀναγεννησιακὸ πίνακα, ἢ θὰ προσεγγίσει τὸν ἄκτιστο Θεὸ μέσα ἀπὸ τὶς Ἱερὲς Εἰκόνες; Ἐπ᾽ αὐτοῦ, ἐκκλησιαστικοὶ πατέρες καὶ σύνοδοι ἀποφαίνονται ὁμοφώνως: ἡ μορφὴ τοῦ ἐνσάρκου Θεοῦ Λόγου, ὡς ἐκτύπωμα καὶ ἀποτύπωμα κατὰ ἕναν αὐστηρὸ ἱστορικὸ ρεαλισμό, ποὺ τὴ διακρίνει ἀπὸ τὴ λοιπὴ μορφολογία (πεδίο μὲν τῆς ἐλεύθερης δημιουργίας τοῦ καλλιτέχνη, μὲ κυρίαρχες δὲ τὶς ἑλληνικὲς καταβολές), δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι ἁγία, «ὅτι ἅγιον καὶ τὸ πρωτότυπον».

Η σειρά «Philosophia Ancilla» δημιουργήθηκε από κοινού με τον Σύλλογο Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «ΣΥΝ ΑΘΗΝΑ»